Շենավանի և Լեռնավանի ագրոանտառաբուծության թիմն Ավստրիայում
Ավստրիա ճանաչողական այցից վերադառնալուց ուղիղ մեկ ամիս անց Շենավան և Լեռնավան գյուղերի երիտասարդ ֆերմերների խումբը հանդիպեց այցի արդյունքների փոխանակման և գնահատման համար:
Հունիսի սկզբին Շենավանի և Լեռնավանի երիտասարդ ֆերմերների չորս հոգանոց խումբը, որը ներգրավված է լինելու իրենց բնակավայրերում ագրոանտառների հիմնման և մշակման աշխատանքներում, մասնակցել էր «Շեն» ԲՀԿ-ի կողմից Ավստրիայում կազմակերպված ճանաչողական այցին ագրոանտառային տնտեսության մոտեցումների և դրանց կառավարման մասին պատկերացում կազմելու նպատակով:
Այցելություն Կրամետերհոֆ
Ուսումնական այցի հիմնական նպատակը երկօրյա էքսկուրսիան էր ավստրիական Լունգաու շրջանի Կրամետերհոֆում, որտեղ մոտ 60 տարի առաջ Սեպ Հոլցերը՝ պերմակուլտուրայի առաջամարտիկներից մեկը, սկսել էր մշակել, փորձարկել և գործնականում իրականացնել իր պերմակուլտուրայի հայեցակարգերը: Ներկայումս ֆերման զգալիորեն աճել է տարիների ընթացքում, զբաղեցնում է ավելի քան 45 հա տարածք և գտնվում է լեռան լանջին՝ ձգվելով ընդհանուր առմամբ 400 մետր բարձրության վրա:
Կրամետերհոֆի հիմնական առանձնահատկությունը պերմակուլտուրայի շատ բազմազան հայեցակարգի իրականացումն է, որը ներառում է տարբեր ագրոանտառային մոտեցումներ ինչպես հարթավայրերի, այնպես էլ թեք տարածքների վրա, ինչպես նաև տեղում ջրի զգալի պահպանումը, որը հիմնված է 72 փոխկապակցված լճակների համակարգի վրա:
Դրանք ոչ միայն թույլ են տալիս ձկների, խեցգետնի և օգտակար ջրային բույսերի արտադրությունը, այլև բարելավում են հողի ջրի վիճակը և ջրի հասանելիությունը ողջ տարվա ընթացքում, ինչպես նաև փոխում են միկրոկլիման՝ այդպիսով հնարավորություն տալով մշակել բազմաթիվ տեսակներ, մասնավորապես՝ պտղատու ծառեր և բանջարեղեն, որոնք սովորաբար այս բարձրության վրա չեն աճում:
Այնուամենայնիվ, բացի մրգեր, բանջարեղեն և հացահատիկ աճեցնելուց, կենդանիներ են նաև պահվում ֆերմայում և ինտեգրված են համակարգին այնպես, որ ոչ միայն նպաստեն ֆերմայում սննդանյութերի ցիկլային գործընթացին, այլև «իրենց վրա վերցնեն» աշխատանքի մի մասը: Օրինակ՝ արածող խոշոր եղջերավոր անասունները և ոչխարները լավ «քաղհանում» են պտղատու ծառերի շրջակայքը ավելի զառիթափ լանջերին, մինչդեռ հավերը և այլ թռչունները վնասատուների դեմ պայքարի մի մասն են կազմում:
Գնահատման հանդիպման ժամանակ ճանաչողական այցի մասնակիցները նշեցին, որ իրենց համար շատ հետաքրքիր և արժեքավոր էր ֆերմայի բազմազան արտադրական համակարգի մասին պատկերացում կազմելը: Տեսնելը, թե ինչպես են դասավորված արտադրության տարբեր բաղադրիչները ֆերմայում, ինչպես է օգտագործված տարածքը և ինչպես են ծայրամասային հողերն օգտագործվել հատուկ, լավագույնս հարմարեցված մշակույթների համար, հասկանալը, թե ինչպես են մշակվում դաշտային մշակաբույսերը, ինչպես են բանջարեղենը, մրգերը, սնկերը, բուժիչ բույսերը և կենդանական տարբեր տեսակներ փոխկապակցվում համակարգի ներսում, խթանում էր նոր գաղափարներ:
Նրանք նշեցին, որ ցանքաշրջանառության, տեսակների փոխազդեցության, մշակման հատուկ մեթոդների, ցանքածածկման պրակտիկաների և պատվաստման գաղափարների, ինչպես նաև հարթավայրերի, ջրի պահպանման լճակների և բնական պահեստարանների կառուցման վերաբերյալ գործնական խորհուրդները նույնպես մտածելու տեղիք էին:
Թեև ագրոանտառային և պերմակուլտուրային համակարգերը միշտ հատուկ են տեղանքին և, հետևաբար, չեն կարող պարզապես կրկնօրինակվել, գործնական կառավարման ասպեկտների վերաբերյալ պատկերացումներ ստանալը, այնուամենայնիվ, շատ ոգեշնչող է էկոլոգիապես կայուն հողի կառավարման սեփական մոտեցումների հետագա զարգացման համար:
Ֆերմերների համար այցը ոգեշնչող էր, հատկապես այն պատճառով, որ նրանք նաև իմացան ընտանեկան պատմության և այդ տարածքում ավանդական գյուղատնտեսության դժվարությունների մասին, որոնք Կրամետերհոֆում հաղթահարվել էին պերմակուլտուրայի հայեցակարգի մշակմամբ:
Այցելություն WWOOF
Էքսկուրսայի առաջին շաբաթվա ընթացքում խումբը առաջին հինգ օրն անցկացրել է Ավստրիայի երկու տարբեր շրջանների օրգանական ֆերմաներում: Այս այցը կազմակերպվել է WWOOFing-ի (WWOOF. Համաշխարհային հնարավորություններ օրգանական ֆերմաներում) համատեքստում, որտեղ սնունդն ու կացարանն անվճար են տրամադրվում ֆերմայում՝ օրական 4 ժամ աշխատանքին մասնակցելու դիմաց: Այստեղ իրականացվող աշխատանքները հիմնականում կախված են տարվա եղանակից և ֆերմայի ներկա պահանջարկից։ Հետևաբար, հետազոտական այցի մասնակիցների արձագանքներն իրենց ակնկալիքների կատարման և մնալուց ստացած տպավորությունների վերաբերյալ, շատ բազմազան էին, և սեզոնից ելնելով, ագրոանտառային ոլորտին համապատասխան ծառերի խնամքը չէին կազմել աշխատանքի մաս:
Այդուհանդերձ, արոտավայրերի կառավարման վերաբերյալ պատկերացումները, գերարածեցումից խուսափելու նպատակով էլեկտրական ցանկապատերի օգտագործումը սովորական տախտակների փոխարեն, օրգանական պարարտանյութերի և թունաքիմիկատների արտադրությունը, օրգանական թափոնների կոմպոստացումը, ոչխարի բուրդը ցանքածածկման համար օգտագործելը, ինչպես նաև փայտահատման համար օգտագործվող տեխնիկան կամ ամբողջությամբ թվայնացված հարևան ֆերմա այցելությունը, մասնակիցների կողմից շատ դրական է գնահատվել:
